- door Nanno Wams, voorzitter FANF
We ontmoeten Bart Koetsier in een Parijs café voordat hij een afspraak heeft met de Franse sterschrijver Edouard Louis voor het maken van een fotoportret in opdracht van het Amerikaanse Aleim Magazine.
Bart is een Nederlandse fotograaf opgeleid aan de Fotoacademie Amsterdam waar hij in 2009 (cum laude) is afgestudeerd als portret- en documentaire fotograaf.
Voordat Bart met zijn Franse vrouw in 2014 naar Parijs verhuisde werkte Bart als portretfotograaf voor verschillende Amsterdamse uitgeverijen, kranten en magazines, theatergezelschappen, consultancy kantoren en maakte hij een portretserie in Amerika en China voor het jaarverslag van Koninklijke DSM.
In 2012, 2013 en 2015 werd Bart genomineerd voor de Zilveren Camera.
Sinds Bart Koetsier is gearriveerd in Parijs werkt hij voor het Ministerie van Buitenlandse Zaken/Nederlandse ambassade in Parijs, Le Monde en Franse organisaties zoals Médecins du Monde en Expertise France en voor Nederlandse kranten zoals de Volkskrant, NRC Handelsblad en het Financieel Dagblad. Eind 2020 publiceerde Bart het boek “Met Parijse pen – literaire omzwervingen” i.s.m. Margot Dijkgraaf (schrijfster & literatuur criticus) over schrijvers in Parijs (Patrick Modiano, Remco Campert, Adriaan van Dis, Michel Houellebecq, etc.). De foto’s van Bart geven een ander beeld van Parijs dan dat we kennen van de clichés.
In mei van dit jaar verschijnt het fotoboek “De kracht van Kwetsbaarheid” met teksten van Arnon Grunberg bestaande uit portretten en interviews met mensen in de psychiatrie (patiënten, geestelijke gezondheid werkers, onderzoekers, …).
Voordat zijn zoontje Abel 3 jaar geleden werd geboren, maakte Bart een serie straatportretten ‘Taillights Fade’ over het nachtleven in een aantal grote Europese steden (Amsterdam, Brussel, Parijs, Palermo, Warschau, Athene en Marseille).
Deze serie werd geselecteerd door het Magnum Emerging Photographer Fund – Magnum is ’s werelds meest prestigieuze documentaire fotoagentschap – en delen van deze serie werden gepubliceerd in onder meer de Engelse krant The Guardian.
Bart, hoe was voor jou de overgang van Amsterdam naar Parijs?
“Doordat ik veel voor Het Parool fotografeerde kende ik Amsterdam op mijn duimpje; ik kende elke brug, elke straat, ik kende er bij wijze van spreken elke boom. Ik voelde me op het laatst als een vis in een glazen kom. Mijn leven had een bepaalde routine gekregen. Dat klinkt gek voor een fotograaf die juist iedere dag andere situaties fotografeert. Het had tegelijkertijd iets gemoedelijks. In Nederland kende ik iedereen en iedereen kende mij.
Met mijn Franse vriendin, inmiddels mijn vrouw, die ik in Amsterdam had leren kennen, besloten we in 2014 om naar Parijs te verhuizen.
En Parijs dat is wel wat anders; dat is de jungle. Mensen lopen uiterlijk onverschillig aan ellende op straat voorbij. In de nachtelijke portretfoto’s – waarmee ik in Amsterdam begonnen was – zie je dat ook. Parijs is een wereldstad, met ellende op verschillende en relatief grote geografische gebieden (ik spreek dan nog niet eens over de “hete banlieues”). Amsterdam is daarmee vergeleken een dorp. Als ik in Amsterdam pakkende nachtfoto’s wilde maken, kwam ik automatisch in de rosse buurt terecht. In Parijs heb ik het wat dat betreft voor het uitzoeken.
Tussen het 18e, waar ik in eerste instantie woonde, en bijvoorbeeld het 7e arrondissement is een verschil van dag en nacht. In het noordoostelijke gedeelte van de stad, het 18e, 19e en 20e arrondissement wonen de buitenlanders. Het centrum en het westelijke gedeelte van Parijs is blank, en wordt bewoond door “rijke” Parijzenaars.
Het is in Parijs ieder voor zich, met een ‘latijnse’ mentaliteit en waarin je goed in het Frans moet kunnen communiceren. Engels is een ‘reservetaal’, die Fransen vaak reserveren voor de puur zakelijke relaties. Als je als buitenlander echt met Fransen in contact wilt komen en in een zakelijke relatie een persoonlijke band op wilt bouwen die op vertrouwen is gebaseerd, gebeurt dat in het Frans. In Nederland gebeurt dat ook wanneer je Engels met elkaar spreekt.”
Hadden deze verschillen ook invloed op jouw activiteiten?
“Ja, ook daar is er een verschil. In Nederland en in het bijzonder Amsterdam was ik ‘een bekende’ Nederlandse fotograaf met een internationale uitstraling. Ik Parijs ben ik ‘een’ Nederlandse fotograaf, met een internationale uitstraling, maar met het verschil dat men in Parijs denkt dat Kopenhagen de hoofdstad van Nederland is. Een klein landje als Nederland kent men hier gewoon niet zo goed.
Ik ga me daardoor nu meer richten op het commerciële werk wat ik al deed in Nederland (Koninklijke DSM, consultancy kantoren, …). Portretfotografie leent zich uitermate goed voor het gebruik in het bedrijfsleven. En omdat het bedrijfsleven per definitie internationaal is (ook in Frankrijk), heb ik daar goede verwachtingen.”
En de COVID epidemie?
“Dat heeft de ontwikkeling van mijn activiteiten zeker vertraagd. Mijn ‘Nederlandse’ werk ging door, maar op een lager pitje. Ik had echter het geluk dat ik vlak voor de epidemie een grote klus kon doen voor het Utrechtse UMC ziekenhuis, hetgeen me financieel een heel eind door de crisis heeft geholpen. Daarnaast was de Franse regering zeer ruimhartige met financiële ondersteuning aan zelfstandigen die waren getroffen door de negatieve invloed van de pandemie. Ik kon mijn vak blijven uitoefenen en de overige tijd gebruiken om mijn carrière en netwerk te herijken en te ontwikkelen en meer tijd te investeren in mijn gezin.
Zoals ik al zei, voor het ontwikkelen van zakelijke activiteiten zijn persoonlijke contacten zeer belangrijk. Nu de Covid situatie velen malen is verbeterd en het weer mogelijk is mensen fysiek te ontmoeten, heb ik van het opdoen van nieuwe contacten mijn prioriteit gemaakt.”
Bart, hartelijk dank voor dit interessante gesprek. Ik hoop dat de FANF door de publicatie van dit interview eraan bijdraagt dat je ook in Frankrijk, een bekende Nederlandse fotograaf wordt. De kwaliteit van je werk rechtvaardigt dat zeer zeker.
- Boeken:
“Met Parijse pen – literaire omzwervingen” – Bart Koetsier & Margot Dijkgraaf.
“De kracht van kwetsbaarheid” Bart Koetsier & Arnon Grunberg (verkrijgbaar vanaf mei 2022) - Informatie en contact:
www.bartkoetsier.com
