- door Anna Gerlach © februari 2022
Allereerst de procedure en de verschillen tussen het Nederlandse en Franse recht hieromtrent.
Ontbinding van het huwelijk door echtscheiding
In grote lijnen komen de Franse en Nederlandse regelgeving betreffende ontbinding van het huwelijk door echtscheiding overeen.
Er zijn echter ook verschillen in regelgeving tussen de beide landen.
Indien Nederlands recht op de echtscheiding van toepassing is, is er maar één echtscheidingsgrond (duurzame ontwrichting van het huwelijk) en kan de ontbinding van het huwelijk alleen door een rechter uitgesproken worden. De duurzame ontwrichting van het huwelijk hoeft niet bewezen te worden als de echtgenoten een gemeenschappelijk verzoek doen met behulp van een advocaat. Een echtscheidingsconvenant en eventueel een ouderschapsplan worden bijgevoegd.
Indien de Franse rechter bevoegd is dit de Juge aux Affaires familiales. Deze is bevoegd zowel voor het uitspreken van de echtscheiding als voor de regelingen die getroffen moeten worden betreffende de kinderen, de alimentatie en de ontbinding van het huwelijksvermogensregime.
Als het Franse recht wordt toegepast op de ontbinding van uw huwelijk door echtscheiding kunt u kiezen uit vier echtscheidingsgronden: gemeenschappelijke instemming, aanvaarding van het principe om het huwelijk te ontbinden, duurzame ontwrichting van het huwelijk en fout van één of beide echtgenoten.
Erkenning en ten uitvoerlegging
Een in het buitenland uitgesproken echtscheiding wordt in Nederland erkend, als deze tot stand is gekomen door de beslissing van een rechter. Een voor de Franse rechtbank tot stand gekomen echtscheiding wordt dus zonder probleem in Nederland erkend en ten uitvoer gelegd. In Frankrijk geldt hetzelfde voor wat betreft een uitspraak gedaan door de Nederlandse rechter.
Speciaal geval: Scheiding door onderlinge instemming (“Divorce par consentement mutuel”)
Sinds 1 januari 2017 bestaat in Frankrijk een vorm van echtscheiding buiten de rechter om, de zogenaamde Divorce par consentement mutuel. Het huwelijk kan dan ontbonden worden door middel van een onderhandse door twee advocaten opgestelde akte, medeondertekend door deze advocaten. De echtgenoten moeten het eens zijn over de ontbinding van het huwelijk en de gevolgen hiervan.
De notaris verifieert of aan de formele eisen is voldaan en maakt melding van de onderhandse akte in een notariële akte, waardoor deze een vaste datum krijgt, begint te werken en uitvoerbaar is. In geval van een “internationale” echtscheiding, kan de notaris op verzoek een zogenaamd certificaat afgeven (zie hieronder bij erkenning van deze vorm van ontbinding van het huwelijk).
Deze “moderne” manier van echtscheiding is niet mogelijk indien:
- er minderjarige kinderen zijn die de leeftijd hebben bereikt waarop ze kunnen beslissen door de rechter te willen worden gehoord en aangegeven hebben dit te wensen; of
- één van de echtgenoten onder curatele staat.
In die gevallen moet een verzoek worden gedaan bij de rechtbank, zodat het echtscheidingsconvenant kan worden voorgelegd aan de rechter.
Het is vooral in een internationale situatie van belang dat de echtscheiding ook buiten Frankrijk wordt erkend. De vraag rijst dan op of deze “moderne” vorm van echtscheiding buiten Frankrijk wordt erkend en ten uitvoer gelegd kan worden.
Voor wat betreft deze Franse “privé-echtscheiding” buiten de rechtbank om, wordt op grond van Europese rechtspraak aangenomen dat deze niet valt onder de huidige Europese regelgeving die tenuitvoerlegging van rechterlijke uitspraken in internationale echtscheidingen regelt.
Internationale echtscheidingen moeten dan ook in Frankrijk door een rechter uitgesproken worden.
Ondanks het feit dat er een nieuwe Europese Verordening van kracht zal zijn vanaf 1 augustus 2022 voor echtscheidingen die vanaf die datum worden uitgesproken (Verordening 2019/1111 van 25 juni 2019 betreffende de bevoegdheid, de erkenning en tenuitvoerlegging van beslissingen in huwelijkszaken, inzake de ouderlijke verantwoordelijkheid, en betreffende internationale kinderontvoering), en deze voorziet in de tenuitvoerlegging van “privé uitspraken” zoals de “Divorce par Consentement Mutuel”, worden de nevenvoorzieningen zoals bijvoorbeeld alimentatie en ontbinding van de eventuele gemeenschap van goederen niet door deze Verordening bepaald.
We zullen in een later artikel dieper op de aspecten verbonden aan deze nieuwe wetgeving ingaan, maar wijzen U er nu reeds op dat deze nieuwe regelgeving geen algemene oplossing biedt voor de uitvoering van een “Divorce par Consentement Mutuel” in het buitenland.
Dit is artikel 2 van de serie, overige artikelen zijn:
